Op 15 oktober 2024 organiseerden we een webinar over gezondheidsvaardigheden: Wat kunnen we leren van onze collega’s wereldwijd?.
Ga direct naar:
Webinar Gezondheidsvaardigheden: wat kunnen we leren van onze collega’s wereldwijd?
Van 18 tot 20 september organiseerde de International Health Literacy Association (IHLA) haar tweede summit, met als thema: Health literacy for people and planet. Vanuit de Alliantie Gezondheidsvaardigheden waren we samen met diverse partners aanwezig om kennis uit te wisselen en internationale inzichten op te doen.
Op 15 oktober 2024 organiseerden we een vervolgwebinar waarin we de opgedane kennis deelden en dieper ingingen op de vraag: "Wat kunnen we leren van onze collega’s wereldwijd over gezondheidsvaardigheden?"
Tijdens dit webinar kwamen verschillende onderwerpen aan bod, waaronder de definities van gezondheidsvaardigheden, de rol van kunstmatige intelligentie (AI) en de kansen en risico’s die hiermee gepaard gaan. Daarnaast werden praktijkvoorbeelden uit verschillende landen besproken en kregen deelnemers een introductie tot het internationale onderzoeksprogramma M-POHL.
Samenvatting webinar
1. Introductie en Overzicht:
- Het webinar is georganiseerd door de Alliantie Gezondheidsvaardigheden, een netwerk dat zich richt op gezondheidsvaardigheden en het delen van praktische kennis en materialen. Het webinar bespreekt inzichten van internationale collega’s en hun ervaringen met gezondheidsvaardigheden.
- Het netwerk wordt gecoördineerd door Pharos en heeft ongeveer 140 partners. Zij delen belangrijke doelen om de gezondheidscommunicatie wereldwijd te verbeteren. Voor meer informatie: Alliantie Gezondheidsvaardigheden.
2. Het Belang van Gezondheidsvaardigheden:
- De focus ligt op gezondheidsvaardigheden, wat verwijst naar het vermogen van een individu om gezondheidsinformatie te vinden, begrijpen, beoordelen en toepassen. Meer informatie hierover is te vinden in de WHO-factsheet: WHO-factsheet over gezondheidsvaardigheden.
- De term is uitgebreid om ook het kritisch beoordelen van de betrouwbaarheid van informatiebronnen te omvatten, zoals benadrukt in een nieuw WHO-factsheet (augustus 2024).
3. Organisatorische en Gemeenschapsgezondheidsvaardigheden:
- Gezondheidsvaardigheden zijn niet alleen persoonlijke vaardigheden, maar betreffen ook hoe toegankelijk en gezondheidsvaardig organisaties zijn. Het belang van gezondheidsvaardige organisaties wordt benadrukt, vooral in het aanbieden van zorg die toegankelijk is voor iedereen.
- De GGD Amsterdam deelde hun werk om een gezondheidsvaardige organisatie te worden en benadrukte de rol van de omgeving in het beïnvloeden van gezondheidsuitkomsten. Voor meer informatie over dit onderwerp, zie: 10 kenmerken van een gezondheidsvaardige organisatie.
- Community health literacy werd ook geïntroduceerd, wat verwijst naar de collectieve gezondheidsvaardigheden van een gemeenschap die de algemene gezondheidsresultaten beïnvloeden.
4. Nieuwe Vormen van Gezondheidsvaardigheden:
- Er worden verschillende nieuwe vormen van gezondheidsvaardigheden besproken:
- Environmental health literacy: Begrip van de invloed van de omgeving (bijv. vervuiling, hittestress) op persoonlijke gezondheid. Meer over omgevingsgezondheidsvaardigheden: Frontiers Public Health Artikel.
- Global health literacy en planetary health literacy: Het belang van de gezondheid van de aarde en de verbinding tussen mens en milieu. Zie: WHO One Health.
- One health: De gezondheid van mensen, dieren en de omgeving zijn nauw met elkaar verbonden, met impact op wereldwijde gezondheidscrises zoals pandemieën.
5. AI en Gezondheidsvaardigheden:
- Het webinar verkent hoe kunstmatige intelligentie (AI) kan helpen bij wetenschappelijk onderzoek, het stellen van diagnoses en het toegankelijker maken van gezondheidsinformatie.
- Volg de gratis online training gemaakt Dr. Teresa Wagner, University of North Texas Health Science Center College of Public Health.
- Er worden echter ook risico’s besproken, zoals vooringenomenheid in AI-modellen en de ondoorzichtigheid van gebruikte databronnen (zoals bij ChatGPT). Het belang van voorzichtigheid wordt benadrukt. Meer informatie over AI in de zorg in Nederland: NL AI coalitie.
6. Praktische Voorbeelden en Initiatieven:
- Internationale voorbeelden zoals het Right Place-project in Australië worden gepresenteerd. In dit project worden informele netwerken (zoals kappers of supermarkten) getraind om basisgezondheidsinformatie te verstrekken. Zie meer: The Right Place.
- De communicatiestrategie "Talk to Betty" wordt geïntroduceerd, waarbij zorgverleners worden aangemoedigd om gezondheidsinformatie eenvoudig uit te leggen, alsof ze praten met een oudere familielid, zonder gebruik van jargon.
7. Inzichten uit Workshops van de GGD Amsterdam:
- De GGD Amsterdam deelde hun aanpak om gezondheidsvaardigheden binnen hun organisatie te verbeteren via de Amsterdam Approach. Ze richten zich op het wegnemen van barrières voor de zorg en het beter afstemmen van diensten op diverse bevolkingsgroepen. Voor meer over dit onderwerp, zie: Gezondheidsvaardigheden GGD Amsterdam.
- Er zijn leernetwerken opgezet om best practices te delen tussen verschillende organisaties die aan gezondheidsvaardigheden werken.
8. Afsluiting en Reflectie:
- Het webinar eindigt met een reflectie op de voortgang in het veld van gezondheidsvaardigheden, vooral naar aanleiding van de COVID-19-pandemie. Een belangrijke les is het betrekken van gemeenschappen bij gezondheidscommunicatie en -preventie. Voor meer over lessen uit de pandemie: Artikel over lessen uit de pandemie.
- Er wordt aangemoedigd om internationale samenwerking voort te zetten om gezondheidsvaardigheden verder te verbeteren.
Meer bronnen en links om te verkennen:
Meer weten:
- Download de presentatie
- Meer informatie over de inspiratiegroep internationale ontwikkelingen
Terugkijken:
Over de Alliantie Gezondheidsvaardigheden
De Alliantie Gezondheidsvaardigheden is een netwerk waarin uiteenlopende organisaties kennis delen over hoe zij rekening houden met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Er zijn inmiddels 140 partners aangesloten. Denk aan kenniscentra, onderwijsinstellingen, onderzoeksinstituten, patiëntenverenigingen, beroepsorganisaties en ontwerpers.
Wil je hier meer over weten? Voel je vrij om contact met ons op te nemen.
