“Op het beginscherm van de app vond ik iets onduidelijk. De ontwikkelaar paste het meteen aan. Dat ik al zo vroeg in het proces mee mocht denken. Dat zie je niet vaak”, vertelt taalambassadeur Dicky Gingnagel. Hij was 1 van de 5 taalambassadeurs die betrokken was bij het Pharos leertraject begrijpelijke zorgcommunicatie (zie kader) dat het team van het Erasmus MC volgde. Het resultaat is de Digizorg patiënten-app, die nu ook geschikt is voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven.
Annemarie van der Lugt is Product Manager Digizorg van het Erasmus MC. “We hebben tijdens het leertraject onder andere een e-learning en verschillende trainingen gevolgd. Dat was heel interessant. Je merkt dat je toch blinde vlekken hebt en je moeilijk kunt verplaatsen in mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. De training voor het testen en het daadwerkelijke testen met de taalambassadeurs waren heel leerzaam. Het was ook fijn dat meerdere taalambassadeurs ons adviseerden. Ieder van hen zag weer andere verbeterpunten.
Een mooi voorbeeld vind ik het aanmaken van een pincode om in te loggen. Je kreeg eerst een toetsenbord met letters in plaats van cijfers. Dat vonden de testers erg verwarrend. Onze ontwikkelaar heeft dat zelfs tijdens het testen veranderd.”
Korte zinnen zijn voor iedereen fijn
Dick Voogd, taalambassadeur bij Team Ervaringsdeskundigen Rotterdam Rijnmond, testte de app ook. Hij lette bijvoorbeeld op kleurgebruik. “Rood en paars zijn voor mensen die kleurenblind zijn, lastig te zien. Groen is een goede kleur.” Enkele andere tips van Dick: “Gebruik niet teveel afkortingen, maak korte zinnen, gebruik makkelijke woorden en vermijd Engels.” Zo is ‘feedback’ gewijzigd in ‘geef je mening’. Ook Dicky, taalambassadeur bij Stichting ABC en Pharos, zag verschillende zaken die beter konden. Zo stond er een pictogram van een ouderwetse telefoon. Die is aangepast in een plaatje van een mobieltje. Volgens Dicky zijn korte duidelijke zinnen voor iederéén fijn en niet alleen voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven.
Inleven in anderen
Beide taalambassadeurs proberen zich altijd goed in te leven in anderen. Dick: “Ik kan het wel begrijpen, maar dat geldt niet voor iedereen.” Dicky vult aan dat hij ook gezegd heeft dat er een telefoonnummer bij moet voor als mensen er niet uitkomen met de app. Verder adviseerde hij ook om een knop toe te voegen waarmee je direct weer bovenaan aan de pagina komt.
Met je tijd meegaan
Dick en Dicky vinden het een misverstand dat alle mensen die moeite hebben met lezen en schrijven niks met computers en apps te maken willen hebben. Dick heeft tot drie jaar geleden twaalf jaar Nederlandse les gehad. Daar zat ook computerles bij. Hij heeft zichzelf verdiept in het gebruiken van WhatsApp, voor het contact met zijn vrouw en kinderen. “Ik ben er trots op dat dat is gelukt. Je moet met je tijd meegaan. Je kunt wel hulp vragen aan een familielid, maar je wil toch ook zelfstandig zijn. En een goede app is beter te gebruiken dan de lange brieven die bijvoorbeeld de overheid stuurt. Zij mogen best wat zuiniger zijn met hun woorden.”
Dicky is het daar helemaal mee eens. “Je moet je niet verzetten tegen computers. Als je dat doet, dan mis je veel. Daar heb je alleen jezelf maar mee. Ik vind wel dat veel apps beter kunnen. Vooral duidelijke knoppen zijn belangrijk. Dat heeft het Digizorg heel goed gedaan. Artsen en verpleegkundigen hebben ook een belangrijke rol in het gebruik van apps. Zij moeten de angst wegnemen bij patiënten en uitleggen wat de voordelen zijn.”
Meer aandacht goede toegang tot zorg
Annemarie legt uit dat de app nu nog een basisversie is. Je kunt nu zien welke afspraken je hebt in het ziekenhuis. Stapsgewijs komen er meer functies bij. “Ik merk dat zorgverleners in het Erasmus MC steeds meer aandacht krijgen voor de digitale toegankelijkheid voor alle patiënten. Tijdens de lancering van de app kreeg ik vaak de vraag of de app ook geschikt is voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Dat vind ik een mooie ontwikkeling.”
Kennis verder in de organisatie brengen
Annemarie kijkt positief terug op het leertraject. “Dat je zelf vaardigheden krijgt aangeleerd is heel duurzaam. Wij kunnen onze kennis weer verder in de organisatie brengen.”Dicky vond het ook leuk dat zijn rol verder dan ‘alleen’ testen ging. In de training over het testen leerde hij Annemarie en haar team hoe ze zelf moeten testen en waar ze dan op moeten letten.
Goede samenwerking
De samenwerking met Pharos verliep prettig, zegt Annemarie: “Het was erg pragmatisch. Hadden we een vraag dan was het: ‘dan is deze toolkit, of die checklist handig om te gebruiken’. Geen wollige beleidsstukken, maar instrumenten waar je echt wat mee kan, die aansluiten bij de praktijk. Ook werd het programma van het leertraject soms aangepast aan onze behoeften. Het is echt maatwerk.” Annemarie wil nog wel meegeven dat een organisatie genoeg tijd en capaciteit moet hebben om dit traject te volgen. “Het is niet binnen een maand geregeld.”
De app is getest met dank aan de taalambassadeurs van het Team Ervaringsdeskundigen Rotterdam Rijnmond en de taalambassadeurs van Stichting ABC. Taalambassadeurs zijn mensen die voorheen moeite hadden met lezen en schrijven. Zij zijn ‘ervaringsdeskundig’. Ze weten wat in het dagelijks leven lastig is als je moeite hebt met taal.
Leertraject begrijpelijke zorgcommunicatie
De zorg is onvoldoende begrijpelijk voor veel mensen. Bijvoorbeeld voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, anderstaligen, of mensen die niet zo digitaal vaardig zijn. Denk aan ingewikkelde gezondheidsapps, lange bijsluiters van medicijnen, informatiebrieven met veel medische woorden of een persoonlijke gezondheidsomgeving.
Het leertraject begrijpelijke zorgcommunicatie biedt de oplossing. Tijdens dit traject van gemiddeld 3 maanden, leren zorgorganisaties begrijpelijke en toegankelijke communicatiemiddelen te maken, en deze te testen met eindgebruikers. De trainingen zijn vooral voor communicatieadviseurs, kwaliteitsmedewerkers, onderzoekers en ontwikkelaars.
Meer informatie
Heb je vragen? Neem contact op met de projectleider van Pharos Thea Duijnhoven via: t.duijnhoven@pharos.nl of met Annemarie van der Lugt van het Erasmus MC via: a.g.m.vanderlugt@erasmusmc.nl
