Gezondheidsvaardigheden in Nederland

Partner Nivel doet elke twee jaar onderzoek naar hoe gezondheidsvaardig Nederland is. Recent publiceerden zij de factsheet van 2021. Uit dit onderzoek blijkt dat één op de vier volwassenen in ons land beperkte gezondheidsvaardigheden hebben. Zij hebben moeite met het vinden, begrijpen, beoordelen en toepassen van informatie over preventie, zorg en gezondheid.

Onderzoekers Jany Rademakers en Monique Heymans geven een korte toelichting op de factsheet.

Aandacht voor kwetsbare groepen

Nivel publiceert elke twee jaar nieuwe cijfers over hoe gezondheidsvaardig de mensen in ons land zijn. In 2019 was dit ongeveer één op de drie. Uit de data van 2021 blijkt dat de groep op dit moment ongeveer één op de vier is.

Is dit een daling?
Monique Heymans: ‘Het is belangrijk om hierbij op te merken dat dat de cijfers altijd een beetje schommelen. Je kan dit dus niet zien als daling of als een ingezette trend. Deze cijfers tonen wel dat het belangrijk is om goed te blijven kijken naar de kwetsbare groepen. Mensen met een laag opleidingsniveau en mensen die zeggen een slechtere gezondheid te hebben, hebben vaker onvoldoende of beperkte gezondheidsvaardigheden dan respectievelijk hoger opgeleiden en mensen die zeggen een goede gezondheid te hebben. En in het algemeen moeten we aandacht hebben voor de mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, of dat nu 29% of 25% van onze bevolking betreft. Dit is een zeer grote groep.’

Meersporenbeleid noodzakelijk voor aanpak rondom beperkte gezondheidsvaardigheden

Naast de meest recente cijfers wordt er in de factsheet een oproep gedaan voor een meersporenbeleid. Aan de ene kant is het belangrijk dat er interventies zijn waarbij de mensen in ons land hun vaardigheden kunnen vergroten. Aan de andere kant moet er worden ingezet op het meer toegankelijk maken van informatie over zorg en gezondheid.

Is er op dit moment voor beide sporen evenveel aandacht?
Jany Rademakers: ‘Naast de mogelijkheden voor individuen om vaardigheden te vergroten, is er ook steeds meer aandacht aan de kant van het zorgsysteem. Denk bijvoorbeeld aan het project ‘Goed Begrepen’ of het rapport 'Beter omgaan met beperkte gezondheidsvaardigheden in de curatieve zorg: kennis, methoden en tools' en de campagne ‘Begin een goed gesprek’ rondom samen beslissen. Het zou hierbij nog wel goed zijn als er meer ruimte is om de tools die zijn ontwikkeld te kunnen blijven onderzoek en optimaliseren.'

Meer over gezondheidsvaardigheden

• Bekijk de factsheet
• Lees het nieuwsbericht van Nivel: Voor betere inclusie van mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden in de zorg is een meersporenbeleid nodig
• Raadpleeg het 'dossier gezondheidsvaardigheden' van Nivel

Op 9 juni 2022 organiseren wij een netwerkbijeenkomst bij Nivel. Wil je kennismaken met de onderzoekers en andere partners uit ons netwerk? Meld je aan.