Wat zijn gezondheidsvaardigheden?

Health literacy, ofwel gezondheidsvaardigheden. 1 op de 3 mensen in ons land heeft beperkte gezondheidsvaardigheden. Wat zijn gezondheidsvaardigheden? En wat kun jij doen?

Definitie gezondheidsvaardigheden

Een korte definitie van gezondheidsvaardigheden: Cognitieve en sociale vaardigheden die men nodig heeft voor het verkrijgen, begrijpen en toepassen van informatie voor het bevorderen of behouden van een goede gezondheid (WHO,2014). Ofwel het kunnen vinden, begrijpen en toepassen van informatie over zorg en preventie.

Onder gezondheidsvaardigheden vallen onder andere lees- en schrijfvaardigheden en rekenvaardigheden. Het gaat ook om het vermogen om informatie te kunnen vinden en het juist op waarde kunnen schatten van deze informatie. Hierbij spelen ook digitale vaardigheden in toenemende mate een rol. Bredere definities omvatten ook psychologische kenmerken, zoals zelfvertrouwen, motivatie en kritisch vermogen, en sociale vaardigheden.

Je hebt enerzijds de ontvanger van deze informatie, we spreken dan over ‘persoonlijke gezondheidsvaardigheden’. Anderzijds heb je de zender van deze informatie, we spreken dan over ‘organisatorische gezondheidsvaardigheden’.

Persoonlijke gezondheidsvaardigheden

Persoonlijke gezondheidsvaardigheden gaan over de mate waarin een individu informatie kan vinden, begrijpen, beoordelen en toepassen. Deze vaardigheden zijn niet statisch. Het welbevinden van een individuen is van invloed op hoe informatie wordt verwerkt.

Gezondheidsvaardigheden van organisaties

Gezondheidsvaardigheden van organisaties gaan over de mate waarin een organisatie is toegerust om informatie over zorg en gezondheid toegankelijk te maken voor iedereen. Denk hierbij aan schriftelijke en/of digitale informatie, gespreksvoering en inclusief onderzoek.

Wat zijn de gevolgen van beperkte gezondheidsvaardigheden?

Lage gezondheidsvaardigheden hangen samen met slechtere gezondheidsuitkomsten. Het gaat hierbij zowel om een minder goede (ervaren) gezondheid als om een grotere kans op overlijden.

Het is enerzijds belangrijk dat we iedereen toegang geven tot (bij)scholing om vaardigheden te kunnen vergroten. Aan de andere kant is het belangrijk dat onze informatie over zorg en preventie meer toegankelijk wordt. In deze animatie leggen we dat kort uit.

Publicaties over gezondheidsvaardigheden

Partner Nivel onderzoekt hoeveel mensen in ons land beperkte gezondheidsaardigheden hebben.
Lees de factsheet: Hoe gezondheidsvaardig is Nederland?

Uitgelicht:

Gezondheidsvaardigheden zijn basisvaardigheden! (Mirjam Fransen, Marieke Wiebing & Jany Rademakers)
Factsheet Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden (Pharos)
Digital health literacy: how new skills can help improve health, equity and sustainability (EuroHealthNet)

Vind meer publicaties bij leren en inspireren

Meer leren over gezondheidsvaardigheden

Leer meer over gezondheidsvaardigheden. Over effectieve communicatie in de zorg, over een effectieve aanpak rondom laaggeletterdheid of hoe jij als opleider in de zorg gezondheidsvaardigheden kan opnemen in het curriculum.

De Alliantie Gezondheidsvaardigheden

Onze alliantie deelt kennis en direct toepasbare materialen. Lees meer over onze alliantie, de diverse partners of ga direct aan de slag en maak gebruik van de direct toepasbare materialen over:

Meer weten

Bekijk ook onze veelgestelde vragen. Staat je vraag er niet bij? Schroom niet en neem contact met ons op. We helpen je graag verder. Word lid van onze besloten LinkedIn groep. Hier kan je jouw kennis delen, maar ook nieuwe kennis opdoen. En natuurlijk in contact komen met andere professionals.